تصاویر جعلی مشروطه

محمد

پنجشنبه 4 فروردین ماه سال 1390 ساعت 6:24 PM

استاد گرامی سلام. باز هم مثل همیشه باریک بینی و ظرافت اندیشه شما ما را به تحقیق  بیشتر واداشت و من در خصوص عکس بر دار کشیدن شیخ فضل الله به نکات جالبی برخوردم! شما به درستی و با دقت خاص خودتان کشف کردید که این عکس بر دارد کشیدن شیخ ساختگی است و هر چند این مطلب برای ما تازگی داشت، ولی با بررسی کتب موجود متوجه شدم که این مطلب تازه ای نیست و از ابتدا هم ساختگی بودن آن برای همه روشن بوده و اساسا هوادران شیخ شهید برای پر کردن خلا اسنادی موجود این کار را به صورت نمادین انجام دادند تا از یکی از بزرگترین حوادث مشروطه عکس و تصویری ارائه کرده باشند! به عنوان مثال، در کتاب «سر دار» (گزارشی تحلیلی از بر دار رفتن آیت الله شیخ فضل الله نوری در نهضت مشروطه) به قلم تندر کیا، نوه شیخ شهید، در گفتگویی منقول در صفحه 62 و 63 کتاب چنین آمده است: «- شما می گویید هوا منقلب شد و عکاسان نتوانستند عکسی بردارند، پس این عکسی که از دار شیخ نوری هست و او را بالای دار نشان می دهد، چیست؟ - من چنین عکسی ندیده ام، اگر هست یقینا بعد درست کرده اند [!]» و در پاورقی مولف توضیح می دهد: «این عکس مصنوعی [یعنی ساختگی] دار سیخ نوری مدتها در موزه جنایی شهربانی بوده، اخیرا در اثر اقدامات بعضی ها آن را از آنجا برداشته اند.»
این موضوع نظیر دیگری هم دارد. مثلا عکسی تکی از شیخ عبدالحسن لاری (از مخالفان مشروطه در فارس و هوادار شیخ فضل الله) در محراب یک مسجد وجود دارد که منتشر کنندگان آن توضیح داده اند این عکس ساختگی است، به این معنا تصویر آیت الله لاری از یک عکس دست جمعی خارج شده و به صورت مصنوعی در زمینه یک محراب مسجد قرار داده شده است، چون هیچ عکس پرتره از وی وجود نداشته است و این طوری خواسته اند عکسی از وی ارائه کرده باشند! (ن.ک به کتاب سیری در افکار و مبارزات سید عبدالحسن لاری، تالیف سید محمدتقی آیت اللهی، ص 172)
بنابراین مشخص می شود که ساخت بعضی از عکس ها از اساس به صورتی نمادین انجام شده و همگان هم این را می دانستند و هیچ قصد سوئی وجود نداشته است، اما بعدها به مرور زمان این موضوع فراموش شده و محققان این عکس ها را اصیل فرض کرده اند! به همین سادگی!

پاسخ:
اقای محمد. جالب ترین قسمت نظرگاه شما آن جاست که گرچه قبول می کنید تصویر شیخ بر دار ساختگی است اما باز هم از شیخ شهید می گویید. اگر به توپ بسته شدن مجلس نیز تصویر ندارد، حال آن  که در آن زمان عکاسی پدیده ای  فراگیر شده بود و حتی خبرگزاری های اروپا در ایران دفتر داشته اند، چرا از مجلس به توپ بسته شده گزارش و خبری مخابره نشده است. علاقه شما به دنبال کردن حقیقت تکلیف می کند که انعکاس به توپ بسته شدن مجلس ایران در جهان را رد زنی کنید تا ببینیم چه به دست می آورید.